FETÖ İLE İLTİSAK SEBEBİYLE KAMU GÖREVİNDEN İHRAÇ EDİLEN MEMURUN YASAL HAKLARI (375 SAYILI KHK GEÇİCİ 35 İNCİ MADDDE KAPSAMINDA)

Anayasa'nın 129 uncu maddesi ile ''Memurlar ve diğer kamu görevlileri Anayasa ve kanunlara sadık kalarak faaliyette bulunmakla yükümlüdürler.” hükmü getirilmiştir. Anayasanın ilgili maddesine aykırı olarak yasadışı oluşumlar ile irtibatlı olduğu tespit edilen memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında 375 sayılı KHK Geçici 35. Maddesi ile meslekten çıkarma işlemi tesis edilebilecektir.

Özellikle 15 Temmuz 2016 tarihinden sonra FETÖ oluşumu kapsamında, söz   konusu terör örgütüyle irtibatı ve irtisakı olduğu tespit edilen asker, polis, memur ve kamu görevlileri hakkında OHAL döneminde çıkartılan KHK lar ile meslekten ihraç işlemleri gerçekleşmiştir. OHAL döneminin 19 Temmuz 2018 tarihinde son bulmasının ardından 375 sayılı KHK ya Geçici 35. Madde eklenerek meslekten çıkartma işlemi ilgili madde ile sağlanmaya başlanmıştır. 

31 Temmuz 2018’de yürürlüğe giren ve maddenin ilk haliyle 3 yıllık süre ile geçerli olan Geçici 35. Madde ile “Maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen” kamu görevlisi, memur, polis, asker vb. ile ilgili olarak “ilgili kurum veya kuruluşun en üst yöneticisi başkanlığında bağlı, ilgili veya ilişkili olunan bakan tarafından oluşturulan kurulun teklifi üzerine ilgili bakan onayıyla” kamu görevinden çıkarma kararı verilmiştir.

Peki KHK' nın ilgili maddesinde aranan mensubiyet, iltisak ve irtibat nedir sorusuna gelecek olursak; ilk olarak 375 sayılı KHK’da memurun kamu görevinden çıkarılması için terör örgütleriyle irtibatlı veya iltisaklı olduğunun kurum içinde kurulan komisyonca değerlendirilmesi yeterli görülmüştür. 

Bu noktada kamu görevlisi hakkında muhakkak bir ceza soruşturması veya kovuşturması olması şart görülmemiştir. Son zamanlarda idari yargıya yansıyan iptal davalarını incelediğimizde aşağıda sayılan haller komisyonlarca, hakkında idari soruşturma yürütülen kamu görevlisinin örgüt ile mensubiyet, iltisak ve irtibatlı görülmesinde yeterli kriterler olarak kabul edilmiştir.

Komisyonun değerlendirme esnasında göz önünde bulundurduğu kriterler;

- 17-25 Aralık sürecinden sonra Bank Asya’ya para yatırma ve 2015 yılından önce parayı çekme,

  - Kontörlü/ ankesörlü telefonlardan aranma – ardışık aranmanın varlığı,

  - Çocuğunu örgüt okuluna gönderme,

 - Memur hakkında ceza soruşturması/ceza davası bulunması ve bunun gibi bazı bir takım yan delillerin olmasıdır.

31 Temmuz 2021 tarihi ile madde metnindeki 3 yıllık süre sınırı 1 yıl daha uzatılarak şimdilik 31.07.2022 tarihine kadar yürürlük kazanmıştır. Bu madde kapsamında idari soruşturma başlatılarak kamu görevlilerinin görevine son verilmektedir. İlgili 375 sayılı KHK Geçici 35. Maddesinin (B) Fıkrasının ''meslekten çıkarma'' ya ilişkin hükmüne şöyle bir bakacak olursak ;

''Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl (yeni haliyle 4 yıl) süreyle; terör örgütlerine veya Millî Güvenlik Kurulunca Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen;

1-) 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi personel Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır.

2-) 18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa tabi personelden Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilenler Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır.

3-) 13/6/2001 tarihli ve 4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanuna tabi personelden Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilenler Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır.

4-) 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununa tabi personelden Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilenler Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır.

5-) Milli Savunma Bakanına bağlı personel Milli Savunma Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır..

6-)Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü personeli İçişleri Bakanının onayı ile kamu görevinden çıkarılır.

7-) 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununa tabi personel,

Yükseköğretim Kurulu Başkanının teklifi üzerine Yükseköğretim Kurulunun kararıyla; yükseköğretim kurumları ile yükseköğretim üst kuruluşlarındaki 657 sayılı Kanuna tabi personel ise yükseköğretim kurumları ile yükseköğretim üst kuruluşlarının en üst yöneticisinin teklifi üzerine, yükseköğretim kurumlarında üniversite yönetim kurulunun, yükseköğretim üst kuruluşlarında ise Yükseköğretim Kurulunun kararıyla kamu görevinden çıkarılır.

8-) Mahalli idareler personeli, valinin başkanlığında toplanan ve vali tarafından belirlenen

kurulun teklifi üzerine İçişleri Bakanının onayıyla kamu görevinden çıkarılır.

9-) 657 sayılı Kanuna ve diğer mevzuata tabi her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dâhil) istihdam edilen personel, ilgili kurum veya kuruluşun en üst yöneticisi başkanlığında bağlı, ilgili veya ilişkili olunan bakan tarafından oluşturulan kurulun teklifi üzerine ilgili bakan onayıyla kamu görevinden çıkarılır. Bu maddenin (A) fıkrasında belirtilenlerin işlemleri ise söz konusu fıkradaki usule göre yapılır.

10-) Bir bakanlığa bağlı, ilgili veya ilişkili olmayan diğer kurumlarda her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dâhil) istihdam edilen personel, birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirin onayıyla kamu görevinden çıkartılır.''

Makalemizde bahsetmiş olduğumuz 375 Sayılı KHK Geçici 35. Madde ile meslekten çıkartılmanıza karar verildi. Peki yasal haklarınız nelerdir ? 

Kamu görevinden çıkarma işlemine karşı bu işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesi' nde iptal davası açmanız gerekmektedir. Yetkili mahkeme  2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 33/2. maddesine göre memurun son görev yaptığı yer İdare Mahkemesidir. 

Önemle belirtmeliyiz ki söz konusu iptal davası telafisi güç zararların doğması söz konusu ise "Yürütmeyi Durdurma ve Duruşma İstemli"  açılmasın tavsiye ediyoruz. Gene mali ve sosyal hakların iadesi de dava dilekçesinin sonuç ve talep kısmında talep edilmesi uygun olacaktır. 

Açılacak davada davalı taraf meslekten çıkarma işlemine onay veren ilgili Bakanlık olacaktır. Bunun istisnası ise 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'na tabi personel ve Yükseköğretim Kurumları ile Yüksek öğretim Üst Kuruluşlarındaki 657 sayılı Kanuna tabi personel hakkında tesis edilen meslekten çıkartma işlemi, Yükseköğretim Kurulunun kararıyla gerçekleştiği için davalı taraf Yüksek Öğretim Kurulu'dur.

Son olarak kamu görevlisi hakkında ceza soruşturmalarında veya kovuşturmalarında verilmiş takipsizlik veya beraat gibi lehe kararlar mevcut ise bu kararlar İdare Mahkemesi'nde açılacak davada lehe delil olarak kullanılmalıdır. 375 Sayılı KHK Geçici 35. Madde ile kamu görevinden çıkarılmak için aranan iltisakın boyutu idarece somut olarak tespit edilmiş olmalı, kamu görevlisi ile örgüt arasındaki organik bağ yeterli delil ve verilerle ispatlanamadan tesis edilen ihraç işlemleri idari yargı tarafından iptal edilerek kişi görevine edilmeli ve kendilerine mali ve sosyal hakları ödenmelidir. 22.10.2021

         Stj. Av. Simge TUNALI